| Uwaga |
|---|
Pomoc:Jak edytować artykuły
Jak edytować artykuły
Metody formatowania tekstu na Wikibooks
Na stronach Wikibooks możliwe jest wstawianie pewnych fragmentów kodu języka HTML, który służy do tworzenia stron internetowych.
Jeśli nie znasz HTML-a, nie martw się jest też łatwa do nauczenia alternatywna składnia. Jednak trzeba uważać na pewne niuanse:
- większość formatowań specyficznych dla Wikibooks działa obecnie jedynie dla pojedynczego wiersza
- mieszanie formatowań Wiki i HTML może spowodować dziwne objawy - na przykład nie należy robić żadnych wcięć jeśli piszemy w HTML-u listy lub tabele, bo skutkuje to powstawaniem odstępu przed tabelą.
Uwagi wstępne
Jeśli zamierzasz utworzyć nowy podręcznik, przeczytaj najpierw generalne uwagi zawarte w Pomoc:Tworzenie podręczników. Pomożesz w ten sposób nam i sobie.
Przejrzyj stronę dyskusji książki, którą chcesz edytować (dostaniesz się tam klikajac na jedną z kart powyżej tytułu książki), oraz stronę dyskusji jej spisu treści (o ile istnieje). Inni Wikipedyści mogli tam zamieścić ważne wytyczne i wymagania, które możesz złamać nawet o tym nie wiedząc.
Ponadto miej pod ręką Indeks zaleceń dla redaktorów, jaki opracowaliśmy na Wikipedii.
Styl pisania
Nowi użytkownicy mogą na początku mieć problem z przyzwyczajeniem się do kilku zasad, które mogą być nowe dla osób piszących w starym stylu w kodzie HTML.
- Nie używamy paragrafów <p> - są tworzone automatycznie, gdy oddzielimy blok tekstu pustą linią. Oszczędnie używamy też znaku nowej linii <br> - zazwyczaj wystarczy użyć kilku pustych linii.
- Nie zalecamy justowania tekstu: <p align="justify">. Każdy użytkownik może indywidualnie włączyć lub wyłączyć justowanie paragrafów w swoich preferencjach. Jeśli jednak koniecznie chcesz justować tekst możesz to zrobić znacznikiem: <p class=tekst style='text-align:justify'> ... </p>.
- Nie tworzymy "ręcznie" list numerowanych:
1. Raz<br> 2. Dwa<br> 3. Trzy<br>
Zamiast tego używamy wikikodu:
# Raz # Dwa # Trzy
- Nie tworzymy nagłówków paragrafów przez pogrubienie:
'''Nagłówek'''
Zamiast tego używamy specjalnej składni:
==Nagłówek==
- Nie wstawiamy linków przez <a> ani obrazków przez <img>
- Od mało przejrzystych tabelek HTML wolimy nasz styl pisania tabelek
Kolory
Na Wikibooks możesz używać kolorów dla zaznaczania tekstu. Więcej na ten temat dowiesz się, ze strony Wikipedii: poświęconej kolorom. Na przykład, żeby zmienić kolor czcionki na czerwony, to należy użyć komendy: <span style="color:red">Jakiś tekst.</span>. Daje to następujący efekt:
Jakiś tekst.
Można również zmienić kolor tła czcionki, używając komendy <span style="background-color: Red;">Jakiś tekst.</span>, co da taki efekt:
Jakiś tekst.
Rozdziały, akapity, listy i linie
| Opis | Przykład | Kod do przykładu |
|---|---|---|
|
Nagłówki - od jednego do trzech znaków = obejmujących tekst (między tekstem a znakami = musi być co najmniej jedna spacja) |
CzęśćRozdziałPodrozdziałPod-PodrozdziałPod-Pod-Podrozdziałi tak dalej... |
= Część = |
|
Nowe akapity : po prostu dwa razy naciśnij enter. |
Pojedyncze przejście do nowej linii nic nie robi. Ale pusta linijka rozpoczyna nowy akapit. |
Pojedyncze przejście do nowej linii nic nie robi. Ale pusta linijka rozpoczyna nowy akapit. |
| Wymuszenie nowego wiersza - HTML |
Można wymusić przejście do nowej linii |
Można wymusić przejście do nowej linii<br> bez rozpoczynania nowego akapitu. |
| Lista nienumerowana |
|
* Listy są pożyteczne: ** systematyzują tekst ** przejrzyście wyglądają |
| Listy numerowane |
|
# Wyliczenia (listy numerowane) # bardzo systematyzują tekst ## łatwo się je czyta |
| Definicje |
|
; Pojęcie1 : Definicja pierwsza ; Pojęcie2 : Definicja druga |
|
Bardziej złożone listy: |
|
<ul> <li>Lista numerowana : <ol> <li>Pierwszy element <li>Drugi element </ol> <li>więcej elementów </ul> # Lista nienumerowana: #* Pierwszy element #* Drugi element #Więcej elementów |
| Wcięcia w tekście tworzy się przez rozpoczynanie linii od ":". |
Tekst bez wcięcia
|
Tekst bez wcięcia :Można robić wcięcia tekstu ::wcięcie tekstu :::kilka poziomów wcięcia |
|
Tekst preformatowany (wcięty, czcionka nieproporcjonalna, wiersze nie będą łamane ani łączone przez przeglądarkę)
można uzyskać przez poprzedzenie każdego wiersza spacją lub
ujęcie w znaczniki HTML: |
Tekst bez wcięcia IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN będzie formatowana tak jak jest wpisana; specjalnym rodzajem czcionki; linie nie będą się składać; ENDIF jest to przydatne do: • wklejania sformatowanego tekstu; • opisów algorytmów; • ascii artu; |
Tekst bez wcięcia IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN będzie formatowana tak jak jest wpisana; specjalnym rodzajem czcionki; linie nie będą się składać; ENDIF jest to przydatne do: • wklejania sformatowanego tekstu; • opisów algorytmów; • ascii artu; |
| Tekst centrowany - HTML | <center>Tekst można centrować.</center> |
|
|
Poziome linie rozdzielające - co najmniej cztery znaki = lub - w dowolnym miejscu wiersza |
powyżej poniżej i jeszcze niżej |
powyżej ---- poniżej ---- i jeszcze niżej |
Polecenia formatujące, znaki specjalne
Dobre omówienie znaków specjalnych i znaczników HTML znajdziesz na Wikipedii. Warto sięgnąć do stron: Znaki specjalne oraz Znaczniki HTML. Uważaj! nie każda przeglądarka potrafi poprawnie wyświetlać wszystkie znaki specjalne!
| Wyróżnienia tekstu |
Tekst pochylony |
''Tekst pochylony''<br> '''Tekst wzmocniony'''<br> '''''Tekst wzmocniony i pochylony'''''<br> Także w równaniach (wzorach): '''F''' = '''''m''''' ''a''. |
|
Zmiany czcionki |
Zmiana koloru i wielkości fontu |
<font size="+2" color=red> Zmiana koloru i wielkości fontu </font> |
| czcionka o równych szerokościach znaków |
Font do technicznych pojęć |
Font do <tt>technicznych pojęć</tt> |
| Przekreślenie i podkreślenie | Można i podkreślać go. Pożyteczne w edycji. |
Można <strike>przekreślać</strike> tekst<br> i <u>podkreślać</u> go. |
| Umlauty i akcenty: (Zobacz W:Znaki specjalne w Wikipedii) |
À Á Â Ã Ä Å Æ |
À Á Â Ã Ä Å Æ Ç È É Ê Ë Ì Í Î Ï Ñ Ò Ó Ô Õ Ö Ø Ù Ú Û Ü ß à á â ã ä å æ ç è é ê ë ì í î ï ñ ò ó ô õ ö ø ù ú û ü ÿ |
| Znaki przestankowe |
¿ ¡ « » § ¶ † ‡ • |
¿ ¡ « » § ¶ † ‡ • |
| Znaki towarowe i walut | ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤ | ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤ |
| Indeks dolny i górny |
górny: x2
dolny: x2 |
górny: x<sup>2</sup> dolny: x<sub>2</sub> |
| Grecki alfabet | α β γ δ
ε ζ η |
α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ π ρ σ ς τ υ φ χ ψ ω Γ Δ Θ Λ Ξ Π Σ Φ Ψ Ω |
| Matematyka (Zobacz W:Znaki specjalne w Wikipedii, W:Wikipedia:Edycja wzorów) |
∫ ∑ ∏ √ ± ∞ |
∫ ∑ ∏ √ ± ∞ ≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥ → × · ÷ ∂ ′ ″ ∇ ‰ ° ∴ ℵ ø ∈ ∋ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ ¬ ∧ ∨ ∃ ∀ ⇒ ⇔ |
| Większy odstęp niż zwykle, bez przejścia do nowej linii | x2 ≥ 0 is true. Pożyteczne w równaniach. |
x<sup>2</sup> ≥ 0 |
Linki
| Linki wewnętrzne |
Pomoc:Tworzenie podręczników |
[[Pomoc:Tworzenie podręczników]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników|Tworzenie podręczników]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników|]]<br> [[Gramatyka języka słowackiego/Pisownia]]<br> |- | Linki zewnętrzne | [[w:Perl|Perla]]<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br> http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl] | <pre><nowiki>[[w:Perl|Perla]]<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [[w:Perl|]]a<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br> http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl] |
| Linki do sekcji | Styl pisania |
[[#Styl pisania|Styl pisania]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść|Treść]] |
| Przekierowanie - strona taka automatycznie przenosi na inną. Automatycznie tworzone przy przenoszeniu artykułów. | zobacz przykład | #REDIRECT [[Nazwa strony]] |
Tabele
Zanim zaczniesz wstawiać tabele do podręczników, przeczytaj poradnik na Wikipedii o tabelach. Poniżej przedstawiono kilka wybranych przykładów.
| Pierwszy nagłówek | Drugi nagłówek | Trzeci nagłówek |
|---|---|---|
| górny lewy | górny środkowy | prawa strona |
| dolny lewy | dolny środkowy | |
| dolny rząd | ||
Kod:
{|border=1|
|-
!Pierwszy nagłówek
!Drugi nagłówek
!Trzeci nagłówek
|-
|górny lewy
|górny środkowy
|rowspan=2|prawa strona
|-
|dolny lewy
|dolny środkowy
|-
|colspan=3 align=center|dolny rząd
|}
lub:
<table border="1" style="text-align: center"> <caption>Przykladowa tabelka</caption> <tr> <th>Pierwszy nagłówek</th> <th>Drugi nagłówek</th> <th>Trzeci nagłówek</th> </tr> <tr> <td>górny lewy</td> <td>górny środkowy</td> <td rowspan=2>prawa strona</td> </tr> <tr> <td>dolny lewy</td> <td>dolny środkowy</td> </tr> <tr> <td colspan=3 align=center>dolny rząd</td> </tr> </table>
Zastępując nagłówek tabeli przez
{| class="prettytable" |
otrzymamy ładniejszą tabelkę:
| Pierwszy nagłówek | Drugi nagłówek | Trzeci nagłówek |
|---|---|---|
| górny lewy | górny środkowy | prawa strona |
| dolny lewy | dolny środkowy | |
| dolny rząd | ||
Polskie znaki
Zobacz: Pomoc:Problemy z polskimi znakami
Grafika
[[Plik:Book red; question marks.svg]]
[[Book red; question marks.svg|thumb|80px|right|Przykładowa grafika]]
Zobacz też: Ilustrowanie Wikibooks
Galeria
W razie potrzeby możemy tworzyć w podręcznikach galerie. Zaleca się jednak nie nadużywania tego typu rozwiązań.
Galerie wstawiamy za pomocą następującej komendy:
<gallery> Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku) Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku) </gallery>
Christian Thomasius
Christian Wolff
Johann Jakob Moser
Pomnik J. von Sonnenfelsa w Wiedniu
Gotfryd Lengnich
Fryderyk Skarbek
a kod tej galerii przedstawia się następująco:
<gallery> Plik:Christian Thomasius.jpg|Christian Thomasius Plik:Christian Wolff.jpg|Christian Wolff Plik:Johann Jakob Moser.jpg|Johann Jakob Moser Plik:Sonnenfels.Rathausplatz.Wien.JPG|Pomnik J. von Sonnenfelsa w Wiedniu Plik:Gotfryd Lengnich.JPG|Gotfryd Lengnich Plik:Fryderyk Skarbek.PNG|Fryderyk Skarbek </gallery>
Kategoria i interwiki
Generalnie, na Wikibooks nie używa się powszechnie kategorii i nie ma ścisłych reguł ich stosowania - nie ma jednak formalnych przeszkód ich stosowania.
Zalecane jest natomiast tworzenie, przeglądając serwisy Wikibooks w innych językach, interwiki - czyli linków do podręczników o tej samej tematyce na innych wersjach językowych Wikibooks. Zwyczajowo wstawiamy je na stronie głównej podręcznika, jeden link na język.
[[Kategoria:Meta-strony Wikibooks]] [[en:Help:How to edit a page]]
Sekcję taką wstawiamy na końcu artykułu.
Jeśli strona w innym języku jest wyróżniona (np. jest Książką Miesiąca), istnieje szablon wyróżnienia linku interwiki. Po prostu wpisujemy nad linkami interwiki:
{{Link FA|en}}
Formuły matematyczne
Pomoc dotycząca wpisywania formuł matematycznych można znaleźć na stronie Wikipedia:Edycja wzorów i meta:Help:Formula (w języku angielskim).